Δράσεις του ΙΛΜΕ το 2022

Σάββατο 09/04/2022. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές της Γ΄ τάξης του 2^ου Γυμνασίου Νέας Ιωνίας με θέμα «Γ΄ Εθνοσυνέλευση 1827. Ιδεολογική και συνταγματική παρακαταθήκη για το ανεξάρτητο Ελληνικό Κράτος». Το πρόγραμμα παρουσίασε η φιλόλογος Τίνα Αντωνοπούλου.
Τετάρτη 13/04/2022. Λαογραφικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές Δημοτικού Σχολείου με θέμα «Το Αναστάσιμο Φως. Στολισμός λαμπριάτικης λαμπάδας». Το πρόγραμμα σχεδίασε και παρουσίασε η εκπαιδευτικός Κατερίνα Σκούρτη.
Σάββατο 09/04/2022. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές της Γ΄ τάξης του 2^ου Γυμνασίου Νέας Ιωνίας σχετικό με την Γ΄ Εθνοσυνέλευση 1827. Το πρόγραμμα παρουσίασε η Τίνα Αντωνοπούλου.
Παρασκευή 06/05/2022. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές της Ε΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Ερμιόνης σχετικό με το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο της Ερμιόνης και την Παλαιοχριστιανική Εκκλησία της Ερμιόνης. Το πρόγραμμα εκπόνησε και παρουσίασε η φιλόλογος Ήρα Φραγκούλη Βελλέ. Συνεργάστηκαν οι εκπαιδευτικοί Παρασκευή Σκούρτη – Δαγρέ και Γιώργος Αλεξάκος.
Δευτέρα 09/05 και Τρίτη 10/05/2022. Το ΙΛΜΕ εκπόνησε πρόγραμμα με τίτλο «Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην Ερμιόνη 1827. Μερική αναπαράσταση της Εθνοσυνέλευσης». Το πρόγραμμα παρακολούθησαν τα δύο τμήματα της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Ερμιόνης. Για την πραγματοποίησή του συνεργάστηκαν οι δασκάλες του Δημοτικού Σχολείου Ελένη Βλάσση – Κούστα, Σοφία Σταυρακάκη και οι φιλόλογοι Ήρα Φραγκούλη – Βελλέ και Τίνα Αντωνοπούλου.
Σάββατο 14/05/2022. Επίσκεψη του Συλλόγου Συνταξιούχων Δημοσίων Υπαλλήλων Σπάρτης. Έγινε ενημέρωση για τα ιστορικά γεγονότα της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης 1827 από την Τίνα Αντωνοπούλου.
Κυριακή 15/05/2022. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Ανυφίου Αργολίδας σχετικό με την Γ΄ Εθνοσυνέλευση 1827. Το πρόγραμμα παρουσίασε η Τίνα Αντωνοπούλου.
Τετάρτη 18/05/2022. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού Σχολείου Θερμησίας Αργολίδας με τίτλο «Κάθε αντικείμενο και μια ιστορία. Ακούω – αγγίζω – αισθάνομαι». Το πρόγραμμα εκπόνησαν η Τίνα Αντωνοπούλου και η Κατερίνα Σκούρτη. Στην πραγματοποίηση του προγράμματος συμμετείχαν και οι εκπαιδευτικοί Γιούλη Λεπιντζή και Σπυριδούλα Ζέρβα.
Πέμπτη 02/06/2022. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Διδύμων Αργολίδας με τίτλο «Ένας πίνακας μια ιστορία». Το πρόγραμμα παρουσίασε η Τίνα Αντωνοπούλου. Συνεργάστηκαν η Δ/ντρια του Σχολείου Βουρλή Αναστασία και οι δασκάλες Μώρου Παρασκευή , Παπαδόγιαννη Μαρία.
Σάββατο 02/07/2022. Εκδήλωση αφιερωμένη στον Μικρασιατικό Ελληνισμό, στη Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή με δύο διαλέξεις «Ιστορικό χρονικό» από την Τίνα Αντωνοπούλου και «Σμύρνη, καλλίστη πασών των πόλεων» από τον πρόεδρο της Ένωσης Σμυρναίων Γιώργο Αρχοντάκη, φιλόλογο. Η Ευαγγελία Ηλιού και η Βενετία Κωστελένου, μέλη του ΘΟΕ, απέδωσαν με δραματοποιημένο τρόπο αποσπάσματα από τα «Ματωμένα χώματα» της Διδούς Σωτηρίου. Επίσης απήγγειλαν ποιήματα του Κωστή Παλαμά και του Νίκου Τουτουντζάκη, που αποτελούν «λυγμούς πόνου» για τις αλησμόνητες πατρίδες. Την εκδήλωση έκλεισε η Χορευτική Ομάδα του Δήμου Ερμιονίδας υπό τη διεύθυνση του χοροδιδάσκαλου Δημήτρη Κοντοκάλη, με Μικρασιάτικους χορούς.
Σάββατο 13/0802022. Ιστορικός περίπατος και ξενάγηση στο αρχαίο Ποσείδιον (Μπίστι) της Ερμιόνης. Οδηγός η Ήρα Φραγκούλη Βελλέ.
Τρίτη 04/10/2022. Λαογραφικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές της Γ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Ερμιόνης με θέμα «Φως και φωτιά τα χρόνια τα παλιά». Το πρόγραμμα εκπόνησαν και εκτέλεσαν η Ήρα Φραγκούλη – Βελλέ και η Κατερίνα Σκούρτη. Βοήθησε και η Στέλλα Μενεξή. Συνεργάστηκε η δασκάλα Τζωρτζίνα Σιάννα Τζιέρη.
Πέμπτη 24/11/02022. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου Κρανιδίου με θέμα «Γ΄ Εθνοσυνέλευση 1827. Ιδεολογική και συνταγματική παρακαταθήκη για το ανεξάρτητο Ελληνικό Κράτος». Το πρόγραμμα εκπόνησε και παρουσίασε η Τίνα Αντωνοπούλου. Συνεργάστηκαν οι καθηγήτριες του Γυμνασίου Κρανιδίου, Αποστολοπούλου Αγγελική, Καραμούτζου Ελένη, Μαλεζά Όλγα, Μούσουρη Τατιάνα, Μπαλαδήμα Βασίλειο και Παπασταύρου Καλλιόπη.
Τετάρτη 14/12 και Παρασκευή 16/12/2022. Λαογραφικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές της Γ΄ και Δ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Ερμιόνης με θέμα «Στο παλαιό ραφείο του Κώστα και της Λούλας Κομμά». Το πρόγραμμα εκπόνησε και παρουσίασε η Μαντώ Κομμά. Συνεργάστηκαν οι δασκάλες Βασιλική Μέλλου και Παρασκευή Σκούρτη – Δαγρέ.

Το Μουσείο ήταν ανοικτό κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή από 19:00 έως 21:00 τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο 2022. Τον υπόλοιπο χρόνο το Μουσείο ανοίγει κατόπιν επικοινωνίας με τηλέφωνο ή ηλεκτρονικό ταχυδρομείο για εκπαιδευτικά προγράμματα, ομαδικές επισκέψεις, κλπ.

Τίνα Αντωνοπούλου

Και φέτος η ξενάγηση στο αρχαίο Ποσείδιον

Πραγματοποιήθηκε και φέτος το Σάββατο 13 Αυγούστου 2022 ο καθιερωμένος πλέον από το 2012 ιστορικός περίπατος στο Μπίστι με οδηγό την φιλόλογο Ήρα Φραγκούλη – Βελλέ.

Τόπος συνάντησης αυτή τη χρονιά το παλαιό φανάρι (φάρος) του Μπιστιού, που τοποθετήθηκε με τη φροντίδα της δημοτικής Αρχής κοντά στη θρυλούμενη Σκάλα του Γαλάτη.

Η κα Ήρα θύμισε στους παρευρισκόμενους συμπερπατητές την τραγική ιστορία του Ιθακήσιου Φιλικού, Νικόλαου Γαλάτη, ο οποίος δολοφονήθηκε τον Ιανουάριο του 1819 στη βόρεια παραλία της Ερμιόνης, σύμφωνα με τη διήγηση του ιστορικού Ιωάννη Φιλήμονα και την προφορική παράδοση.

Σταθήκαμε στον πρώτο σταθμό, στο εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου, το οποίο είναι κτισμένο εντός του ενετικού τείχους. Έγινε ιστορική αναφορά για τους ενετοτουρκικούς πολέμους, όταν ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής κήρυξε τον πόλεμο κατά των Ενετών. Έτσι ο Κασίμ Πασάς του Μοριά ξεκίνησε να κατακτήσει και το κάστρο της Ερμιόνης και έκαψε τους πύργους της ενετικής οχύρωσής του. Επομένως από το 1540 και μετά ξεκινά η πρώτη τουρκική κυριαρχία στην Ερμιόνη.

Με πολύ ενδιαφέρον παρατηρήσαμε τη μαρμάρινη βάση σε μορφή βωμού, η οποία βρίσκεται σήμερα εντός του βυζαντινού τείχους της Ερμιόνης και χρονολογείται τον 2^ο ή 3^ο αι. μ.Χ. Στην επάνω πλευρά της βάσης υπάρχουν ίχνη δύο πελμάτων. Η επιγραφή της βάσης σε νεοελληνική απόδοση αναφέρει:

«Το σώμα που διαλύθηκε διά παντός και η ψυχή που πρόσφατα αναλήφθηκε στον Όλυμπο άφησε στους συγγενείς σφοδρή λαχτάρα. (Αυτός είναι) ο σπουδαίος ανδριάντας της γενναιότητας και της σύνεσης του Λουκίου, που ήταν κάποτε ιερεύς και αγωνοθέτης και ταυτόχρονα άρχων. Τον έστησε η αγαπημένη του γυναίκα με ψήφισμα βουλής.» Γεωργία Κατσαγάνη. «Έμμετρες επιγραφές της Αργολίδος». Έκδοση Πανεπιστημίου Αθηνών, Σαριπόλειο Ίδρυμα 2015.

Οι επιγραφές εντός του τείχους συνδέθηκαν με τη λατρεία της θεάς Δήμητρας, ναός της οποίας αποκαλύφθηκε κάτω από το ναό των Ταξιαρχών.

Επόμενη στάση στην πλατεία του Μπιστιού, όπου κείτονται τα ερείπια του δαπέδου του αρχαίου περίπτερου, δωρικού ναού, του αφιερωμένου στον Ποσειδώνα ή την Αθηνά.

Η ξενάγηση στη νότια πλευρά του Μπιστιού επικεντρώνεται στην ερμιονίτικη πορφύρα, την αλιεία της και τα αρχαία πορφυρεία. Η πληροφορία του Πλουτάρχου για την ύπαρξη ερμιονίτικης προρφύρας στα Σούσα, την περσική πρωτεύουσα, όταν ο Μέγας Αλέξανδρος την κατέκτησε είναι πραγματικά άξια θαυμασμού.

Ο μύλος των Μητσαίων, οι 13 αρχαίες στέρνες με το κυκλικό στόμιο, οι λαξευμένες πάνω στα βράχια, το αρχαίο μνήμα και η σπηλιά της Βιτόριζας, λεκτική παραφθορά ίσως της αρχαίας μυθικής θεότητας με την ονομασία «Βριτόμαρτις», αποτέλεσαν ιδιαίτερα στοιχεία της ξενάγησης.

Για άλλη μια φορά «Ήρα σ’ ευχαριστούμε».

Τίνα Αντωνοπούλου

Ιστορικός περίπατος στο Μπίστι στις 13/8/2022

Πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή.

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 2 Ιουλίου 2022, στον αύλειο χώρο του Κοινοτικού Καταστήματος Ερμιόνης (πρώην Δημοτικό Σχολείο), η εκδήλωση μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή.

Το ιστορικό χρονικό των γεγονότων ξεδίπλωσε η πρόεδρος του ΙΛΜΕ, Τίνα Αντωνοπούλου με αναφορές αρχικά στον Α΄ παγκόσμιο Πόλεμο, τη θριαμβική είσοδο του Ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη καθώς και τα σημαντικά ανταλλάγματα, που απέσπασε η Ελλάδα με τη συνθήκη των Σεβρών (1920).

Στη συνέχεια μίλησε για τον εθνικό διχασμό, την ήττα του Ελληνικού στρατού (Αύγουστος του 1922), τις ανθρώπινες απώλειες, την προσφυγιά και το αποτύπωμα της στην κοινωνική και οικονομική ζωή των Ελλήνων καθώς και για τη συνθήκη της Λωζάνης (1923) και την ανταλλαγή πληθυσμών.

Τέλος έκλεισε την ομιλία της με μικρή αναφορά στην αξιόλογη εργασία του Ερμιονίτη Γιώργου Φασιλή με τίτλο «Το χρονικό μιας τραγωδίας. Η υποδοχή των προσφύγων του 1922 και η ζωή τους στην Ερμιόνη». Ολόκληρο το κείμενο της εργασίας φιλοξενείται στην ιστοσελίδα του ΙΛΜΕ.

Η Ευαγγελία Ηλιού και η Βενετία Κωστελένου, μέλη του ΘΟΕ, απέδωσαν με δραματοποιημένο τρόπο αποσπάσματα από τα «Ματωμένα χώματα» της Διδούς Σωτηρίου. Επίσης απήγγειλαν ποιήματα του Κωστή Παλαμά και του Νίκου Τουτουντζάκη, που αποτελούν «λυγμούς πόνου» για τις αλησμόνητες πατρίδες.

Ακολούθως ανέβηκε στο βήμα ο καθηγητής Γιώργος Αρχοντάκης, πρόεδρος της Ένωσης Σμυρναίων, ο οποίος μίλησε με θέμα «Σμύρνη, καλλίστη πασών των πόλεων». Επισήμανε στην αρχή της ομιλίας του τα πλεονεκτήματα, τα οποία πρόσφερε στη Σμύρνη η γεωγραφική θέση και το κλίμα της, καθώς και την πνευματική και οικονομική της άνθιση από την αρχαιότητα μέχρι και την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς Τούρκους.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη μεγάλη ανάπτυξη της Σμύρνης σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας από τον 17^ο αιώνα μέχρι και τη μεγάλη καταστροφή του 1922. Στάθηκε κυρίως στον κυρίαρχο ρόλο των Ελλήνων κατοίκων της στους τομείς της παιδείας, της οικονομίας, της κοινωνικής και της πνευματικής ζωής και τελικά στην ανάδειξή της ως πόλης κατεξοχήν ευρωπαϊκής μέσα στο πλαίσιο της φθίνουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Δυστυχώς, η ευδαιμονία αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση μεγάλων ευρωπαϊκών κρατών, που είχαν ήδη αναπτύξει σαφείς εθνικιστικές διαθέσεις, και οδήγησε στην εξόντωσή της.

Ο ομιλητής έκλεισε την ομιλία του με την απαγγελία του ποιήματος του Τζωρτζ Χόρτον, Γενικού Προξένου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στη Σμύρνη και αυτόπτη μάρτυρα των τραγικών γεγονότων, που έχει τον τίτλο: «Μαρτυρική πόλη».

Την εκδήλωση πλαισίωσε η Χορευτική Ομάδα του Δήμου Ερμιονίδας υπό τη διεύθυνση του χοροδιδάσκαλου Δημήτρη Κοντοκάλη, που μας ταξίδεψε στην Ανατολή με Μικρασιάτικους χορούς και ενθουσίασε το κοινό.

Στην εκδήλωση παρέστησαν ο Δήμαρχος και οι Αντιδήμαρχοι Ερμιονίδας, ο πρόεδρος της Κοινότητας Ερμιόνης, ο πρόεδρος του Ν.Π. Κοιν. Πρόνοιας και Αλληλεγγύης, Παιδείας και Πολιτισμού, Δημοτικοί και Κοινοτικοί Σύμβουλοι, ο Δήμαρχος του τέως Δήμου Ερμιόνης και πλήθος κόσμου.

Το ΙΛΜΕ αποδίδει ευχαριστίες στο φιλόλογο και τέως Διευθυντή της Ιωνιδείου Σχολής, Γιώργο Αρχοντάκη, στα δύο μέλη του ΘΟΕ, Ευαγγελία Ηλιού και Βενετία Κωστελένου, στο χοροδιδάσκαλο, Δημήτρη Κοντοκάλη και τη Χορευτική Ομάδα του Δήμου Ερμιονίδας, στην εικαστικό, Άννα Φαμέλη – Παπαποστόλου, η οποία φιλοτέχνησε τον πίνακα με θέμα «Ξεριζωμός. Αλησμόνητες πατρίδες» και τον χορήγησε για να κοσμήσει το σκηνικό της εκδήλωσης.

Επίσης το ΙΛΜΕ ευχαριστεί το Δήμαρχο Ερμιονίδας Γιάννη Γεωργόπουλο, τους Αντιδημάρχους, Δαμιανό Κουτούβαλη και Γιώργο Πιτσά, τον πρόεδρο του Ν.Π.Κ.Π.&Α.Π.&Π. Παναγιώτη Μέξη για τη συνδιοργάνωση της εκδήλωσης καθώς και τους Βαγγέλη Κουλούση και Γιάννη Δημαράκη για την τεχνική – ηλεκτρονική υποστήριξη που προσέφεραν.

Όλοι οι προαναφερόμενοι, ομιλητές, συντελεστές και συνδιοργανωτές συνέβαλαν στην επιτυχία της εκδήλωσης.

Η Σμύρνη χάθηκε. «Οι φλόγες όμως δεν κατόρθωσαν να σβήσουν τη μνήμη. Η Σμύρνη κάηκε, αλλά η Σμύρνη ζει, είναι πια μια νοερή πολιτεία. Αποσυνδέθηκε από την πραγματικότητα, ταξίδεψε και εγκαταστάθηκε στη συλλογική μνήμη. Έτσι μετατράπηκε σε κληρονομιά, σε ανάμνηση, γλυκιά και πικρή». Α. Μαρκασιώτη.

Τίνα Αντωνοπούλου