Όρκος Φιλικών. Μύηση αγωνιστών του Κάτω Ναχαγιέ στη Φ.Ε. Μύηση Γαλάτη.

Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ερμιόνης για τα 200 χρόνια από την έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνα 1821 παρουσιάζει σε συνέχειες τη δράση των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας αλλά και προσώπων που μυήθηκαν σ’ αυτήν.

Η μύηση κάποιου προσώπου στη Φ.Ε. δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Έπρεπε να υπάρχουν συστάσεις για το πρόσωπο, το οποίο επρόκειτο να μυηθεί, ότι είναι αληθινός πατριώτης, ότι δεν ανήκε σε άλλη οργάνωση και ότι θα διαφύλαττε με κίνδυνο της ζωής του τα μυστικά της Εταιρείας.

Όταν διασφαλίζονταν οι προϋποθέσεις αυτές το προς μύηση άτομο ορκιζόταν στο Ευαγγέλιο ή σε κάποιο εικόνισμα. Στην τελετή ορκωμοσίας συμμετείχε ένα μέλος της Φ.Ε. καθώς και κληρικός της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο οποίος δεν γνώριζε για λόγους ασφαλείας το περιεχόμενο του όρκου.

Η τήρηση του όρκου ήταν βασικός όρος και ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί η μυστικότητα, ούτως ώστε η Εταιρεία να φέρει σε πέρας το σκοπό της, που ήταν η απελευθέρωση του Γένους.

Παραθέτουμε αποσπάσματα του όρκου των Φιλικών, όπως είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του Δήμου «Νικόλαος Σκουφάς» :

«Ενώπιον του αληθινού Θεού, αυτοθελήτως ορκίζομαι, ότι θέλει είμαι πιστός εις την Εταιρίαν κατά πάντα και δια πάντα.

Και δεν θέλει φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία της και τους λόγους της, μήτε θέλει δώσω να καταλάβουν ποτέ ότι εγώ ηξεύρω τίποτα περί αυτής κατ’ ουδένα τρόπον. Μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν μου, μήτε εις φίλον μου. …

Ορκίζομαι ότι εις το εξής δεν θέλει έμβω εις καμίαν άλλην εταιρίαν, οποία και αν είναι, μήτε εις κανένα δεσμόν υποχρεωτικόν. Αλλά μάλιστα ότι δεσμόν ήθελεν έχω εις τον κόσμον, θέλω τον νομίζη πάντη αδιάφορον, ως προς την εταιρίαν και ως μηδενικόν. …

Ορκίζομαι ότι θέλει θρέφω εις την καρδίαν, αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων της πατρίδος μου, των οπαδών και ομοφρόνων τούτων. Θέλει ενεργώ παντή τρόπω προς βλάβην τους και όταν η περίστασις το συγχωρήση τον εξολοθρευμόν τους. …

Τέλος πάντων, ορκίζομαι εις σε, ω ιερά (πλήν τρισαθλία) πατρίς μου. Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους σου. Ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα τα οποία έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα σου, εις τα ίδιά μου δάκρυα, τα οποία εις ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερία των ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλος εις σε, ότι εις το εξής θέλει είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών. …»

Από την επαρχία μας (Κάτω Ναχαγιέ) μέλη της Φ.Ε. ήταν οι παρακάτω:

Από το Κρανίδι.

Κρέστας Αρσένιος (Παπαρσένης). Μυήθηκε το 1818 από τον Σπετσιώτη Γεώργιο Πάνου.

Μερεμέτης Δημήτριος και Όρσος Ιωάννης. Δεν γνωρίζουμε την χρονολογία μύησής τους ούτε από ποιον μυήθηκαν.

Ζέρβας Κωνσταντίνος. Μυήθηκε το 1820.

Ζέρβας Αναγνώστης (Λογοθέτης) και Νόνης Βασίλειος. Μυήθηκαν το 1821.

Κρέστας Νικόλαος, Τριγκάκης Σπύρος και Μερεμέτης Ιωάννης. Δεν γνωρίζουμε την χρονολογία μύησής τους.

Κατά πάσα πιθανότητα χωρίς να είναι επιβεβαιωμένο μέλη της Φ.Ε. ήταν επίσης οι Λάμπρου Νικόλαος  (Καπετάν Κρανιδιώτης), Γουζούασης Αγγελής, Βισβίκης Ανδρέας, Λέκκας Αναγνώστης, Λάμπρου Κώστας, Ζέρβας Σπυρίδων, Γκιώνης Κωνσταντίνος και Στρίγκος Ιωάννης.

Από την Ερμιόνη.

Γιάννης και Σταμάτης Μήτσας. Μυήθηκαν το 1819 ή το 1820 από τον Μεσσήνιο Χρήστο Παπαγεωργίου ή Αναγνωσταρά.

Χατζησταύρου Αναγνώστης, προεστός Ερμιόνης. Μυήθηκε το 1819 από τον Αρχιμανδρίτη Παπαρσένη και τον Σπετσιώτη προεστό Γκίκα Μπόταρη.

Τα στοιχεία για τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην περιοχή μας αντλήθηκαν από τα βιβλία «Μητρώον Κρανιδιωτών Αγωνιστών» και «Μητρώον Ερμιονέων Αγωνιστών» του Γεωργίου Μ. Βουτσίνου.

Μύηση Γαλάτη

Ο Νικόλαος Γαλάτης μυήθηκε στη Φ.Ε. από τον Νικόλαο Σκουφά στην Οδησσό το 1816.  Είναι γεγονός ότι ο Γαλάτης εντυπωσίασε τον Σκουφά λόγω της μόρφωσής του, του παρουσιαστικού του και της ευφράδειάς του. Ο Σκουφάς αποφάσισε λοιπόν στα χέρια αυτού του ανθρώπου να αποθέσει την τύχη του μεγάλου ονείρου του.

Ακολουθεί το βίντεο με τη μύηση του Γαλάτη από το ιστορικό δράμα «Νικόλαος Γαλάτης» του Σπύρου Ευαγγελάτου, όπως παρουσιάστηκε στην Ερμιόνη στις 23 και 25 Μαρτίου 2019, με τη συνεργασία ΙΛΜΕ και ΘΟΕ. Εμφανίζονται οι ερασιτέχνες ηθοποιοί Χρήστος Σπανός (Σκουφάς) και Γιώργος Δημαράκης (Γαλάτης).

Τίνα Αντωνοπούλου, φιλόλογος.

http://enpoermionis.blogspot.com/2019/03/blog-post_81.html

Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Ερμιόνης    Τετάρτη, 27 Μαρτίου 2019

Ήρα Φραγκούλη-Βελλέ: Με τη συνεργασία ΙΛΜΕ και ΘΟΕ μια εξαίρετη παράσταση

Πλανάται το φάντασμα, η ψυχή (;) του  Νικολάου Γαλάτη  πάνω από την πόλη που άφησε την τελευταία του πνοή ένα πρωινό του Γενάρη  πριν από διακόσια χρόνια. Έτσι τον γνώρισαν και τον φαντάστηκαν  ερμιονίτες και φίλοι   παρακολουθώντας την  από σκηνής αναπαράσταση.

Επιθυμία και όνειρο, χρόνια τώρα, της Προέδρου του ΙΛΜΕ να αποδοθεί  θεατρικά το δύσκολο  αλλά εξαίρετο έργο του Σπύρου Ευαγγελάτου. Μου εξέφραζε  την επιθυμία της η φίλη Τίνα Αντωνοπούλου κάθε φορά που περπατούσαμε  εκεί ,στο Μπίστι, στη «σκάβιζα ε Γαλιότος», τοπωνύμιο που διέσωσαν στα αρβανίτικα οι πρόγονοί μας, με διάθεση και θέληση  να διασκευάσει η ίδια και να συνδέσει με   τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα  το θεατρικό δράμα, με όλες τις δυσκολίες της εύρεσης των ηθοποιών και της προετοιμασίας.

Το όραμά της αυτό μετέδωσε και ενθουσίασε αυθόρμητα τον κ. Δημήτρη Σίδερη, που αμέσως κινήθηκε η θεατρική του ευαισθησία, με τις ιδέες και τα μηνύματα που εκπέμπει το έργο   κι ακόμα γιατί – εκπαιδευτικός αυτός- αναγνώρισε ένα γεγονός της τοπικής μας ιστορίας που αξίζει  όλοι να μάθουν. Χωρίς τη σκηνοθεσία του ίδιου και τη συνεργασία με το Θεατρικού Όμιλο  Ερμιονίδας η παράσταση δεν θα μπορούσε να συντελεσθεί.

 Η απαγγελία του ποιήματος του Τάκη Σπετσιώτη που προηγήθηκε, δημιούργησε την κατάλληλη  συγκινησιακή ατμόσφαιρα..  «…κι εκεί που έτσι ποιητικό σ’ έπλασε η φαντασία μου, εράγισε και μένα η καρδιά μου, Νίκο ».

Η προσωπικότητα  του ήρωα, αινιγματική, με όλα τα προτερήματα και ελαττώματα της νιότης του.. « νέος 27 χρονών, ερωτικός, ενθουσιώδης, αλαζονικός τάχατες προδότης και αποδιοπομπαίος, μα τίποτε εξ όλων αυτών, απλώς ένας ανοικονόμητος μοιραίος…» ( Τ.Σ.)  αποδόθηκε, νομίζω,   σε όλη την παράσταση. Επιτυχώς σκηνοθετημένη, με συνδυασμό αφήγησης και δραματοποίησης,  και το κοινό στην κατάμεστη αίθουσα του πνευματικού κέντρου ( σχολείο Συγγρού) να την παρακολουθεί με έντονο ενδιαφέρον, τεταμένη προσοχή, και ενθουσιώδη χειροκροτήματα.

  Προσθέτω  και το δικό μου συγχαρητήριο χειροκρότημα για το « μεγάλο  τόλμημα», όπως το χαρακτήρισε η πρόεδρος, που πέτυχε, χάρη στην επιμονή, τη θέληση, τη συνεργασία. Συγχαρητήρια  στους ερασιτέχνες ηθοποιούς,- οι περισσότεροι για πρώτη φορά ανέβαιναν στη σκηνή, και άλλοι ,δοκιμασμένα μέλη του Θεατρικού Ομίλου Ερμιονίδας- ένα συγκροτημένο σύνολο απ’ όλες τις ηλικίες μαζί με τους τρείς μαθητές ,αλλά και σε όλους τους συντελεστές, χορηγούς, μουσικούς, τεχνικούς και όσους δούλεψαν  πριν και πίσω από τη σκηνή.

Ήταν η παράσταση αυτή μια «ιστορική δικαίωση του ήρωα» όπως την στόχευσε ο Ευαγγελάτος;

Δεν είμαι αρμόδια να απαντήσω.  Θα συμφωνήσετε όμως ότι  όλοι  νιώσαμε « τη μαγεία της εποχής και το μυστικό εναγώνιο πόλεμο μιας φούχτας απλών ανθρώπων, των Φιλικών, για  να κλονίσουν μια αυτοκρατορία»

Υ Γ 1

Το φόνο του Ν Γαλάτη  από τη Φιλική Εταιρία παρουσίασε για πρώτη φορά με διάλεξή του στον Ερμιονικό Σύνδεσμο, το 1968, στην Ερμιόνη   ο Απόστολος  Γκάτσος. Ίσως γι αυτό βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Συνδέσμου  η προσωπογραφία του ήρωα  και το θεατρικό κείμενο του Ευαγγελάτου. Ο ίδιος  δημοσίευσε το θέμα στο περιοδικό « Στην Ερμιόνη άλλοτε και τώρα» (τεύχη 3 και 4 )  τελειώνοντας μάλιστα με τη σύσταση να τοποθετηθεί  μια πινακίδα κάπου εκεί, κοντά στην οικία Μάγκου… « ΕΔΩ  ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΚΕ  Ο ΦΙΛΙΚΟΣ  ΝΟΚΟΛΑΟΣ  ΓΑΛΑΤΗΣ  ΤΟΝ  ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ  ΤΟΥ  1819 »

Υ Γ.  2

  Κάθε καλοκαίρι στην ξενάγηση  που οργανώνει το ΙΛΜΕ στο Μπίστι  η αφετηρία μας και η αφήγηση του γεγονότος   γίνεται εκεί ακριβώς, στη  « Σκάβιζα ε Γαλιότος»

Υ .Γ. 3

Αλλά  και οι μικροί μας αναγνώστες μπορούν να διαβάσουν για τη δολοφονία του Γαλάτη στην Ερμιόνη παραστατικά, γλαφυρά γραμμένη,   στο παιδικό μυθιστόρημα της Νίτσας Τζώρζογλου « Το μυστικό των Φιλικών». Συστήστε το στα παιδιά σας.

Ήρα Φραγκούλη-Βελλέ

Κατ’ έτος από ιδρύσεώς του το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ερμιόνης τιμά την επέτειο της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης 1827, μέρος της οποίας διεξήχθη στην Ερμιόνη, με εκδηλώσεις ιστορικού περιεχομένου.

Φέτος το Μουσείο σε συνεργασία με το Θεατρικό Όμιλο Ερμιονίδας παρουσίασαν σε δύο παραστάσεις (23 και 25 Μαρτίου 2019, κτήριο Συγγρού, Ερμιόνη) το ιστορικό δράμα του σκηνοθέτη και ακαδημαϊκού Σπύρου Ευαγγελάτου «Νικόλαος Γαλάτης» σε διασκευή κειμένου Τίνας Αντωνοπούλου και σκηνοθεσία Δημήτρη Σίδερη.

Το έργο επιλέχθηκε επειδή σχετιζόταν με την Φιλική Εταιρεία, αφού ο Γαλάτης υπήρξε εξέχον μέλος της αλλά και την τοπική μας ιστορία ως εκ του γεγονότος ότι ο Γαλάτης δολοφονήθηκε στην Ερμιόνη. Το γεγονός ακόμη ότι ο αμφιλεγόμενος Γαλάτης παρέμεινε σχεδόν άγνωστος και με αφορμή την συμπλήρωση 200 χρόνων από τη δολοφονία του (1819) αποτέλεσαν την πρόκληση για το ανέβασμα του εξαιρετικού θεατρικού έργου.

Το έργο περιελάμβανε αφηγηματικά μέρη και δρώμενα με στόχο την παρουσίαση του ιστορικού πυρήνα των γεγονότων της Φιλικής Εταιρείας, των ιδρυτών της (Σκουφάς, Τσακάλωφ, Ξάνθος), του Νικόλαου Γαλάτη καθώς και του πολιτικού κλίματος μέσα στο οποίο κινήθηκαν και έδρασαν οι πολιτικές φυσιογνωμίες του Ιωάννη Καποδίστρια, του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και άλλων επιφανών προσώπων της Φιλικής Εταιρείας (Σέκερης, Ριζάρης, Πεντεδέκας, Νέγρης κλπ).

Το θεατρικό κείμενο σκιαγραφεί τον θυελλώδη χαρακτήρα του Νικόλαου Γαλάτη, ενός προσώπου με προτερήματα αλλά και ελαττώματα. Στο πρόσωπο αυτού του κεντρικού ήρωα βλέπουμε τον ενθουσιώδη και ανυπότακτο νέο, που ζώντας το όραμα της απελευθέρωσης της πατρίδας του περιφρονεί τις συμβάσεις παρασυρμένος από την εσωτερική του φλόγα. Η ορμή του τον υποχρεώνει να αρνηθεί αυτά που η στοιχειώδης λογική τα θεωρεί απαραίτητα για την επιτυχία ενός επαναστατικού εγχειρήματος.

Συνέχεια ανάγνωσης «Θεατρική παράσταση «Νικόλαος Γαλάτης» στην Ερμιόνη» →