Εκδήλωση – αφιέρωμα στον Γεώργιο Σισίνη. Ανακοίνωση αδελφοποίησης των Δήμων Ερμιονίδας και Πηνειού Ηλείας.

Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 8 Μαρτίου 2025 στο κτήριο Συγγρού της Ερμιόνης με την συνδιοργάνωση ΙΛΜΕ και Δήμου Ερμιονίδας η προγραμματισμένη εκδήλωση στο πλαίσιο του εορτασμού της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης 1827, η αφιερωμένη στον Γεώργιο Σισίνη.

Στην αρχή της εκδήλωσης η πρόεδρος του ΙΛΜΕ, Τίνα Αντωνοπούλου, μίλησε για τις αρετές του Γεώργιου Σισίνη ως προέδρου της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης 1827. Ενός προέδρου, σοβαρού, σεβαστού, ακριβοδίκαιου, αληθινού ηγέτη.

Εστίασε στην περίφημη διακήρυξή του στην Ερμιόνη (11/02/1827), την διαπνεόμενη από πνεύμα ενότητας με επιρροές από τα «Ηθικά Νικομάχεια» και τα «Πολιτικά» του Αριστοτέλη καθώς και την ουσιαστική συμβολή του στο φιλελεύθερο πολιτικό Σύνταγμα της Τροιζήνας.

Στη συνέχεια ο καθηγητής και συγγραφέας κ. Κώστας Λούρμπας ανέπτυξε το θέμα «Γεώργιος Σισίνης. Ο εκ Γαστούνης πολλού πνεύματος και δραστηριότητος ανήρ.»

Ο κ. Λούρμπας στην αρχή της ομιλίας του αναφέρθηκε στο γεγονός ότι οι Σισιναίοι της Γαστούνης αποτελούν αδικημένη οικογένεια σε σχέση με τους πρωταγωνιστές της Επανάστασης του ΄21 και για το γεγονός ότι τάχθηκαν με την πλευρά του Κολοκοτρώνη αλλά και λόγω της Αγγλικής προπαγάνδας, που οι ντόπιοι εκφραστές της υιοθετούσαν. 

Αναφέρθηκε επιγραμματικά στο γενεαλογικό δέντρο των Σισιναίων με έμφαση στον Γεώργιο Σισίνη, τον άρχοντα της Γαστούνης, τον χαρακτήρα του «ευγενής εις τους τρόπους και ευγενέστερος τη φιλοξενία». Εστίασε στις προσφερθείσες υπηρεσίες του ως μέλους της Φιλικής Εταιρείας, προεπαναστατικά και στις στρατιωτικές του επιχειρήσεις ως ηγήτορος του τοπικού αγώνα της Ηλείας.

Εξήρε την φιλανθρωπική δράση του Σισίνη και την μεγάλη υλική προσφορά του στον αγώνα.

Τέλος ο κ. Λούρμπας αναφέρθηκε στην πολιτική δράση του Γεωργίου Σισίνη ως προέδρου στη Γ΄ και Δ΄ Εθνοσυνέλευση, την πολιτική οξυδέρκεια του ανδρός, τη συμβιβαστική και ενωτική του διάθεση, τα κείμενα των διακηρύξεών του και τη συμβολή του στη διαμόρφωση του δημοκρατικού συντάγματος της Τροιζήνας.

Ακολούθησε μικρό δρώμενο, το οποίο επινόησε και έγραψε η κα Τίνα Αντωνοπούλου. Ήταν υποτιθέμενος διάλογος ανάμεσα στον Γεώργιο Σισίνη και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, βασισμένος σε καθαρά ιστορικά γεγονότα.

Τον Γ. Σισίνη υποδύθηκε ο κ. Αναστάσης Φουέντες και τον Θ. Κολοκοτρώνη ο κ. Κώστας Πεντεδέκας, ερασιτέχνες ηθοποιοί, οι οποίοι απέδωσαν με εξαιρετικό τρόπο τους ρόλους τους. Την άψογη ενδυματολογική εμφάνιση των ηθοποιών επιμελήθηκε η κα Μαρίκα Κανέλλη – Τουτουντζή.

Ακολούθως εδόθη ο λόγος στον Δήμαρχο Ερμιονίδας κ. Γιάννη Γεωργόπουλο, ο οποίος εξέφρασε την περηφάνια του γιατί στην Ερμιόνη διεξήχθη μέρος της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης του 1827 και τέθηκαν τα θεμέλια του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους.

Ανακοίνωσε την προετοιμασία υπογραφής πρωτοκόλλου αδελφοποίησης ανάμεσα στους Δήμους Ερμιονίδας και Πηνειού Ηλείας με κοινό σημείο αναφοράς τον Γεώργιο Σισίνη επισημαίνοντας την ανάγκη διατήρησης της μνήμης του ιστορικού γεγονότος και το κτίσιμο συνεργασίας και ανάπτυξης ανάμεσα στους δύο υπό αδελφοποίηση Δήμους.

Τέλος εξέφρασε τα συγχαρητήριά του στον ομιλητή κ. Κ. Λούρμπα, στους συντελεστές του δρώμενου, στο σύνολο παραδοσιακής μουσικής του Μουσικού Σχολείου Βαρθολομιού και στο ΙΛΜΕ.

Στη συνέχεια εδόθη ο λόγος στον Δήμαρχο Πηνειού κ. Αλέξιο Καστρινό, ο οποίος ανακοίνωσε την ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πηνειού υπογραφής πρωτοκόλλου αδελφοποίησης των Δήμων Ερμιονίδας και Πηνειού.

Εξήρε την προσωπικότητα του Γ. Σισίνη διαβάζοντας ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα της φυσικής παρουσίας του, της προσωπικότητάς του και των αρετών του ως Προέδρου της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Ερμιόνη, το οποίο μας έχει διασώσει ο Νικόλαος Δραγούμης στο έργο του «Ιστορικές Αναμνήσεις».

Προσέφερε στον Δήμαρχο Ερμιονίδας πιστοποιημένο σύμβολο – λάβαρο που ύψωσε ο Γ. Σισίνης όταν κήρυξε την Επανάσταση στην Γαστούνη στις 26 Μαρτίου 1821. Το λάβαρο αυτό σήμερα βρίσκεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (Μέγαρο Παλαιάς Βουλής), δωρεά του στρατηγού Χρύσανθου Μιχ. Σισίνη, εγγονού του Γ. Σισίνη. Επίσης δώρισε ζωγραφικό έργο της πέτρινης οικίας Σισίνη καθώς και έργο που απεικονίζει το Ναό της Παναγίας της Καθολικής, στον οποίο Ναό ετάφη ο Γ. Σισίνης. Ο Δήμαρχος Ερμιονίδας ανταπέδωσε δωρίζοντας βιβλία σχετιζόμενα με την τοπική ιστορία καθώς και αντιπροσωπευτικά προϊόντα της περιοχής μας. 

Το ΙΛΜΕ εκφράζει την ικανοποίηση του διότι η εκδήλωση – αφιέρωμα στον Γ. Σισίνη έγινε η αφορμή για την αδελφοποίηση των Δήμων Ερμιονίδας και Πηνειού.

Η εκδήλωση έκλεισε με παραδοσιακά τραγούδια, που απέδωσε με εξαιρετικό τρόπο το Σύνολο Παραδοσιακής Μουσικής του Μουσικού Σχολείου Βαρθολομιού με τη διδασκαλία και υπό τη διεύθυνση του μουσικού – θεολόγου π. Γεωργίου Αναγνωστόπουλου.

Την όλη εκδήλωση παρουσίασε με άψογο τρόπο η κα Τζωρτζίνα Σιάννα Τζιέρη, γραμματέας του ΔΣ του ΙΛΜΕ.

Συνέχεια ανάγνωσης «Εκδήλωση – αφιέρωμα στον Γεώργιο Σισίνη. Ανακοίνωση αδελφοποίησης των Δήμων Ερμιονίδας και Πηνειού Ηλείας.»

Το ΙΛΜΕ θα τιμήσει στις φετινές επετειακές εκδηλώσεις για την Γ΄ Εθνοσυνέλευση 1827 τον Γεώργιο Σισίνη.

Ο Γεώργιος Σισίνης (1769 – 1831) υπήρξε εξέχουσα μορφή του Αγώνα του ΄21 και Πρόεδρος της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης του 1827 στην Ερμιόνη και στην Τροιζήνα.

Ο Βρετανός ναύαρχος Χάμιλτον μετά την συνάντησή του με τον Σισίνη το 1827 είπε «Η Ελλάς θα είναι ελευθέρα εντός ολίγου, διότι της Συνελεύσεως αυτής προϊσταται Πρόεδρος, ανήρ σώφρων, γενναίος και μετριόφρων, ως οι αρχηγοί της Αμερικανικής Συμπολιτείας. Έχω προαίσθησιν περί της ελευθερίας της Ελλάδος». 

Οι επετειακές εκδηλώσεις για την Γ΄ Εθνοσυνέλευση 1827 θα πραγματοποιηθούν στις 8 και 9 Μαρτίου 2025 στην Ερμιόνη.

Η εκδήλωση προς τιμήν του Γ. Σισίνη έχει σχεδιαστεί από το ΙΛΜΕ και με τη συνεργασία του Δήμου Ερμιονίδας θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 8 Μαρτίου 2025, με ώρα έναρξης 6 μμ, στο Πνευματικό Κέντρο Ερμιόνης (Συγγρού), βάσει του παρακάτω προγράμματος.

  • Ομιλία με θέμα «Γεώργιος Σισίνης. Ο εκ Γαστούνης πολλού πνεύματος και δραστηριότητος ανήρ» από τον συμπατριώτη του Γ. Σισίνη, συγγραφέα και μαθηματικό Κώστα Λούρμπα.
  • Θεατρική απόδοση διαλόγου μεταξύ Γ. Σισίνη και Θ. Κολοκοτρώνη. Το δρώμενο επινόησε η φιλόλογος Τίνα Αντωνοπούλου και εδράζεται σε ιστορικά γεγονότα.
  • Μουσική και τραγούδια, από το Σύνολο Ελληνικής και Παραδοσιακής Μουσικής του Μουσικού Σχολείου Βαρθολομιού του Δήμου Πηνειού Ηλείας με τη διδασκαλία και υπό τη διεύθυνση του Μουσικού – Θεολόγου, π. Γεωργίου Αναγνωστόπουλου.

Τίνα Αντωνοπούλου

Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΙΛΜΕ

Γεώργιος Σισίνης, πολλού πνεύματος και δραστηριότητος ανήρ*

Άρθρο της Τίνας Αντωνοπούλου

Την προσωπογραφία του Γ. Σισίνη φιλοτέχνησε ο Βαυαρός αξιωματούχος και ζωγράφος Karl von Krazeisen το 1829. Το πρωτότυπο σώζεται και βρίσκεται στη Βουλή των Ελλήνων. Αντίγραφό του υπάρχει στην ιστορική αίθουσα του ΙΛΜΕ.

Αφορμή για το παρόν άρθρο έδωσε η έκδοση του βιβλίου του εκπαιδευτικού – συγγραφέα Κώστα Λούρμπα με τίτλο «Οι Σισιναίοι της Γαστούνης». Το βιβλίο εξεδόθη με την ευκαιρία της επετείου των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821.

Το ογκώδες βιβλίο εστάλη στο ΙΛΜΕ από τον Δήμαρχο Πηνειού Ηλείας, Ανδρέα Μαρίνο, θεωρώντας ότι το συγκεκριμένο βιβλίο θα μπορούσε να φωτίσει την προσωπικότητα και την προσφορά στον Αγώνα του Γεωργίου Σισίνη, ο οποίος μάλιστα διετέλεσε και Πρόεδρος της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης 1827 στην Ερμιόνη.

Ο Γεώργιος Σισίνης γεννήθηκε το 1769. Καταγόταν από πλούσια οικογένεια της Γαστούνης και το 1819 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία.

Με την έναρξη της Επανάστασης το 1821 ήταν ενεργά απασχολημένος με τις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ηλεία και την Αχαΐα γι’ αυτό δεν έλαβε μέρος στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου (1822) αλλά εκλέχθηκε και συμμετείχε ως πληρεξούσιος Γαστούνης στη Β΄ Εθνοσυνέλευση του Άστρους (1823). Διετέλεσε Πρόεδρος στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση Ερμιόνης – Τροιζήνας (1827) και στη Δ΄ Εθνοσυνέλευση Άργους (1829).

Ο Σισίνης «είχε το ανάστημα μικρόν, τους οφθαλμούς εμπύρους και περιπλανείς και το υπ’ αυτούς πρόσωπον εσχημάτιζεν ημισέληνον. … Ερχόμενος δρομαίως εις τον τόπον των συνεδριάσεων εκάθητο πάραυτα επί της έδρας και αναλαμβάνων τον κώδωνα έδιδε το σημείον της ενάρξεως.» Ακριβώς έτσι μας τον περιγράφει ο Νικόλαος Δραγούμης στις «Ιστορικές Αναμνήσεις» του.

Ο Αμερικανός φιλέλληνας Σαμουήλ Χάου έγραψε για τον Σισίνη ότι επρόκειτο για άνθρωπο ευγενέστατο που προξενούσε θαυμασμό για τις γνώσεις του στην ελληνική κα ξένη φιλολογία.

Άπειρες οι προσφερθείσες από τον Γεώργιο Σισίνη υπηρεσίες. Στέκομαι σε επιστολή του Κολοκοτρώνη, ο οποίος γράφει «… Η τροφή όλου του στρατεύματος ήρχετο από την Γαστούνην. Τόσον τακτική ήτο η ζωοτροφή, 4.000 σφαχτά, 80 κεφάλια γελάδια, ψωμί από την Γαστούνην. Η Γαστούνη ήτο μελίσι άτρυγο και μας τα έστελνεν όλα ο Σισίνης. Όσα ετρώγαμεν την εβδομάδα μας τα έμβαζαν οπίσω και ήταν πάντοτε 4.000 …».

Η φιλία του Σισίνη με τον Κολοκοτρώνη άλλωστε υπήρξε μνημειώδης. Ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος αναφέρει στο έργο του «Απομνημονεύματα περί Ελληνικής Επαναστάσεως» «Η επαρχία Γαστούνης αποκλειστικώς εκινείτο κατά την θέλησιν του Γεωργίου Σισσίνη και επειδή ούτος υπήρξε φίλος του Κολοκοτρώνη, διά τούτο όλη η επαρχία ήτο φίλη του.»

Κατά τη διάρκεια της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Ερμιόνη υπήρξε αμερόληπτος, δίκαιος, αληθινός ηγέτης. Γι’  αυτόν τον λόγο ήταν γενικά αποδεκτός και έχαιρε σεβασμού και εκτιμήσεως. Εργάσθηκε και αυτός με το κύρος που διέθετε για να ομονοήσουν οι Έλληνες και έτσι παρέμεινε Πρόεδρος και στις συνεδριάσεις της Εθνοσυνέλευσης που συνεχίστηκαν στην Τροιζήνα έχοντας την αποδοχή όλων των πληρεξουσίων.

Ο Σισίνης στην Τροιζήνα διέμενε σε οικία «εξ ενός δωματίου ανωγείου μικρού … επί του πατώματος ήτο εστρωμένη ψάθα και επ’ αυτής τριχίνη κάπα, χρησιμεύουσα αντί στρώματος και κλίνης …» σύμφωνα με την περιγραφή του Νικολάου Δραγούμη. Ο Βρετανός ναύαρχος Χάμιλτον επισκέφτηκε σ’ αυτήν την οικία τον Σισίνη και μετά τη συνάντηση τους είπε «Η Ελλάς θα είναι ελευθέρα εντός ολίγου, διότι της Συνελεύσεως αυτής προϊσταται Πρόεδρος, ανήρ σώφρων, γενναίος και μετριόφρων, ως οι αρχηγοί της Αμερικανικής Συμπολιτείας». 

Σε στρατιωτικό επίπεδο υπήρξε πρωτεργάτης της Επανάστασης του 1821 αφού κήρυξε την Επανάσταση στην Ηλεία (29 Μαρτίου 1821) και διακρίθηκε στη μάχη της Πάτρας και του Λάλα Ηλείας (Ιούνιος 1821).

Ο Σισίνης δεν αναμείχθηκε στην προπαρασκευή του εμφυλίου πολέμου (1823 – 25). Όμως με την έναρξή του κηρύχθηκε αντάρτης. Φυλακίστηκε στην Ύδρα μαζί με τον γιό του Χρύσανθο, τον Κολοκοτρώνη και άλλους αγωνιστές. Τότε λεηλατήθηκε η περιουσία του και καταστράφηκε η πλούσια βιβλιοθήκη του καθώς και το νομισματοκοπείο που διέθετε. Αποφυλακίστηκε τον Μάιο του 1825 με την γενική αμνηστία που δόθηκε από την Κυβέρνηση Κουντουριώτη όταν ο Ιμπραήμ είχε ερημώσει την Πελοπόννησο. 

Την περίοδο του Καποδίστρια διορίστηκε μέλος του «Πανελληνίου», το οποίο δημιουργήθηκε σε αντικατάσταση του «Βουλευτικού». Το 1829 χρημάτισε Πρόεδρος της Γερουσίας, η οποία αντικατέστησε το Πανελλήνιον κατά τη Δ΄ Εθνοσυνέλευση 1829 στο Άργος. Διαφώνησε με την πολιτική του Καποδίστρια και αποσύρθηκε στη Γαστούνη.

Για τη δολοφονία του Καποδίστρια ο Σισίνης δήλωσε «Δυσαρεστούμαι μεγάλως διά τον θάνατον του μεγάλου ανδρός. Εγώ δεν επεθύμουν τον θάνατον του Καποδίστρια, αλλά μόνον την περιστολήν της απολύτου πορείας  του. Κακόν τούτο και ολέθριον. Ας είδομεν πως και που θέλωμεν καταντήσει.»

Απεβίωσε στις 11 Οκτωβρίου 1831 από φλογιστικό νόσημα λίγες ημέρες μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια. Ετάφη τιμής ένεκεν στον Ι. Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου της Καθολικής στη Γαστούνη. Το 1993 κατά τη διάρκεια επισκευής του Ναού βρέθηκαν τα οστά του αλλά ο ιερέας απέκρυψε το γεγονός φοβούμενος μήπως σταματήσουν οι εργασίες επισκευής του Ναού από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Πάτρας. Εννέα χρόνια μετά ο νεωκόρος του Ναού αποκάλυψε ότι του δόθηκαν τα οστά που ήταν ενταφιασμένα στο δάπεδο του Ναού από τον εφημέριο, τα οποία ενταφίασε στο Κοιμητήριο Γαστούνης. Πάντως σήμερα δεν γνωρίζουμε σε ποιο σημείο βρίσκονται τα οστά του Σισίνη.

Να σημειωθεί ότι ο Γεώργιος Σισίνης μπήκε στην Επανάσταση εύπορος και πέθανε φτωχός και χρεωμένος σύμφωνα με τον ιστορικό Χρήστο Ρέππα.

*Ιωάννης Φιλήμων, «Δοκίμιον» 1860.

Πηγές:

1.Δραγούμης Νικόλαος. «Ιστορικαί Αναμνήσεις» Έκδοση Λαζ. Βηλαρά 1874 (ψηφιακή βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κρήτης)

2.Λούρμπας Κώστας. «Οι Σισιναίοι της Γαστούνης» Εκδόσεις ΒΙΒΛΙΟΠΑΝΟΡΑΜΑ, Αμαλιάδα 2021.

3.Σπηλιάδης Νικόλαος. «Απομνημονεύματα». Έκδοση Χ. Νικολαΐδου Φιλαδελφέως, Αθήνησι 1851 (ψηφιακή βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κρήτης)

4.Φωτάκος (Φώτιος Χρυσανθόπουλος). «Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών». Έκδοση Σταύρου Ανδροπούλου. Εν Αθήναις 1888. (Ψηφιακή βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κρήτης).

Τίνα Αντωνοπούλου, φιλόλογος