Ιστορικός περίπατος στο Μπίστι (Ερμιόνη)

ΙΛΜΕ. Εκδηλώσεις Αυγούστου 2024.

Α) Αναδρομική έκθεση ζωγραφικής με έργα της Ανθούλας Λαζαρίδου – Δουρούκου.

Ολοκληρώθηκε την Κυριακή 11/8/2024 η έκθεση ζωγραφικής με έργα της αείμνηστης ερμιονίτισσας ζωγράφου Ανθούλας Λαζαρίδου – Δουρούκου, που συνδιοργάνωσαν το ΙΛΜΕ, ο Δήμος Ερμιονίδας και η Δημοτική Κοινότητα Ερμιόνης με την συνεργασία της οικογένειας Δουρούκου, η οποία έκθεση φιλοξενήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο Ερμιόνης (Συγγρού).

Να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά εκτέθηκαν στην Ερμιόνη πίνακες από το σύνολο σχεδόν του σημαντικού έργου της εικαστικού.

Τους πίνακες, αποτύπωμα της ζωής της, «άγγιξαν» με τα μάτια τους και απόλαυσαν οι επισκέπτες, οι οποίοι περιηγήθηκαν την έκθεση, που περιελάμβανε έργα εμπνευσμένα από το Δημοτικό Τραγούδι, από τα «Οράματα και Θάματα» του Μακρυγιάννη, από λογοτεχνικά έργα του Π. Πρεβελάκη και από θέματα συναπτά με τη ζωή του τόπου που γεννήθηκε και έζησε η ζωγράφος.

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 4/8/2024 στον κατάμεστο αύλειο χώρο του Πνευματικού Κέντρου Ερμιόνης.

Η πρόεδρος του ΙΛΜΕ, Τίνα Αντωνοπούλου, μίλησε για την προσφορά της Ανθούλας στο ΙΛΜΕ, τις ατέλειωτες ώρες δουλειάς της στο στήσιμο του Μουσείου καθώς και για τη δωρεά μεγάλου αριθμού έργων της στο Μουσείο.

Εστίασε στο γεγονός ότι οι πίνακες της Ανθούλας δεν είναι απλώς ένα εικαστικό έργο που αυτοτελώς έχει την αξία του αλλά για μια σύγχρονη πρόσληψη της ιστορίας, της λογοτεχνίας, της λαογραφίας, της τοπικής μας ζωής, αφού τα θέματά της αντλήθηκαν απ’ αυτούς τους χώρους.

Παρουσίασε στη συνέχεια ενδεικτικά πίνακες της δημιουργού που φιλοξενούνται στο Μουσείο και χρησιμοποιούνται για τα εκπαιδευτικά προγράμματά του.

Ακολούθως η Διοτίμα Λιαντίνη, καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης (ΕΚΠΑ), έλαβε τον λόγο και επιχείρησε να αναλύσει το ζωγραφικό έργο και τη σπουδαιότητα και συμβολή της Ανθούλας Λαζαρίδου Δουρούκου στην σύγχρονη ελληνική λαϊκή τέχνη.

Για το σκοπό αυτό έκανε αναφορά αρχικά στις τρεις παραμέτρους που προσδιορίζουν ένα ζωγραφικό έργο τέχνης, δηλαδή τη σύνθεση, το σχέδιο και το χρώμα και επικεντρώθηκε στον ορισμό του Ναΐφ, παραδοσιακού – λαϊκού καλλιτέχνη, χαρακτηρισμός, ο οποίος έχει ευρέως αποδοθεί στη ζωγράφο.

Για την καλύτερη κατανόηση του καλλιτεχνικού αυτού κινήματος παρέθεσε και ανέλυσε πίνακες διάσημων ξένων ζωγράφων του 19^ου και 20^ου αιώνα, όπως του Henry Rousseau, Juan Miro, Paul Gaugin, Henri Matisse, αλλά και συγχρόνων εν ζωή καλλιτεχνών, του 21^ου αιώνα, όπως του Κουβανού Jose Rodriguez Fuster και της Paulina Constancia από τις Φιλιππίνες.

Με τον τρόπο αυτό απομόνωσε τα βασικά χαρακτηριστικά της Ναΐφ Τέχνης με βάση το σχήμα των αντικειμένων, το χρώμα και τη σύνθεση και προχώρησε στην διεξοδική ανάλυση ενός γνωστού πίνακα του Έλληνα λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ που εικονίζει το εσωτερικό ενός αρτοποιείου στη Λάρισα. Η επανάληψη των διακοσμητικών μοτίβων, η απουσία προοπτικής, η λεπτομερής απόδοση κάθε μικρού αντικειμένου που γνωρίζουμε ότι υπάρχει στον πίνακα, η βασική χρωματική παλέτα που απαντά σε όλα τα έργα των ζωγράφων αυτού του τύπου και η πλήρωση κάθε ζωγραφικής επιφάνειας χρησιμοποιούνται ως στοιχεία κατανόησης και παραλληλισμού με το ζωγραφικό έργο της Ανθούλας.

Από το πλούσιο ζωγραφικό έργο της Ανθούλας επελέγησαν από τη θεματολογία της καθημερινής ζωής των κατοίκων της Ερμιόνης οι πίνακες «Προετοιμασία για το ταξίδι στην Μπαρμπαριά» και «Το μάζεμα των ροδιών» και αναλύθηκαν οι συνθέσεις, ερμηνεύτηκαν οι επί μέρους εικονιζόμενες σκηνές και ο τρόπος απόδοσης των μορφών και του περιβάλλοντος χώρου.

Επίσης έγινε αναφορά στο ενδιαφέρον της Ανθούλας για την πορεία της ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού και στην επιρροή που δέχτηκε η ζωγράφος από τα «Οράματα και Θάματα» του Μακρυγιάννη και αναλύθηκαν οι πίνακες «Ο ερχομός του Όθωνα» και «Το όνειρο του Μακρυγιάννη», για να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι η ζωγράφος είχε επίγνωση τόσο της αρχαίας όσο και της βυζαντινής αλλά και της σύγχρονης παγκόσμιας τέχνης και επηρεάστηκε από όλα τα είδη προκειμένου να καταλήξει στο προσωπικό της καλλιτεχνικό ιδίωμα.

Η ομιλία κατέληξε στη διαπίστωση ότι η Ανθούλα Λαζαρίδου Δουρούκου υπήρξε μια πολύ σπουδαία Ελληνίδα ζωγράφος με μεγάλη συμβολή στην ελληνική τέχνη με πλούσιο έργο, το οποίο μας προσκαλεί για περαιτέρω ερμηνεία και ανάλυση στο μέλλον.

Στη συνέχεια ο εγγονός της Ανθούλας, Φάνης Τσιογκρής, σαν σε αγιογραφία μέσα από τις παιδικές του μνήμες έδωσε εικόνες από την κοινή του ζωή με την γιαγιά του, την αισιοδοξία της, τις συμβουλές της. «Να αποφεύγεις τις κηλίδες του μαύρου χρώματος».

Έπειτα ο Γιάννης Γεωργόπουλος, Δήμαρχος Ερμιονίδας, εξήρε την μοναδικότητα της καλλιτεχνικής προσωπικότητας της ζωγράφου. Χαρακτήρισε το έργο της ως πολύχρωμο τεκμήριο μνήμης και πολύτιμης κληρονομιάς για τις νεότερες γενιές.

Στην αποφώνηση η Κατερίνα Χατζηζήση – Σκούρτη, αντιπρόεδρος του ΙΛΜΕ, ευχαρίστησε την Διοτίμα Λιαντίνη για την εξαιρετική και κατανοητή ομιλία της, την οικογένεια της Ανθούλας για την προσφορά και έκθεση των έργων της ζωγράφου καθώς και την Ρίνα Λουμουσιώτη για το φωτογραφικό υλικό και την καλλιτεχνική της ματιά και βοήθεια στο στήσιμο της έκθεσης. Στη συνέχεια ευχαρίστησε τον Δήμαρχο Ερμιονίδας, τους Αντιδημάρχους Δαμιανό Κουτούβαλη, Ελένη Βλάσση – Δημαράκη και Γιάννη Τσαμαδό καθώς και τον Πρόεδρο της Κοινότητας Ερμιόνης, Θανάση Πάτσιο για τη συνεργασία τους στην επιτυχή οργάνωση της εκδήλωσης. Επίσης τις Χριστιάνα Βλάσση – Κατσιάβελα, Άμμυ Μονά – Κολυμπάδη, Τότη Τορβά – Στεργίου, Θανασούλα Κουτούβαλη και τον Βαγγέλη Κουλούση για την εθελοντική τους συνεισφορά στην επιτυχία της εκδήλωσης. Τέλος όλους τους παριστάμενους που παρακολούθησαν την εκδήλωση.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο Δήμαρχος Ερμιονίδας, Αντιδήμαρχοι Ερμιονίδας, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Ερμιόνης, ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου Ερμιονίδας καθώς και Δημοτικοί και Κοινοτικοί Σύμβουλοι. Επίσης εκπρόσωποι του Δήμου Σπετσών, Πρόεδροι Πολιτιστικών φορέων του Δήμου μας, εκπαιδευτικοί και πλήθος κόσμου.

Β) Ιστορικός περίπατος στο Μπίστι (Ερμιόνη).

Πραγματοποιήθηκε και φέτος (10/08/2024) ο καθιερωμένος από το 2012 ιστορικός περίπατος στο Μπίστι με οδηγό την πάντα πρόθυμη Ήρα Φραγκούλη – Βελλέ, φιλόλογο, που παρέχει στους επισκέπτες και τους εκάστοτε ενδιαφερόμενους απλόχερα και παραστατικά τη γνώση της για την τοπική μας ιστορία και λαογραφία. Την ευχαριστούμε θερμά. Περισσότερα ιστορικά στοιχεία εδώ .

Τίνα Αντωνοπούλου

Πρόεδρος του ΔΣ του ΙΛΜΕ

Συνέχεια ανάγνωσης →

Ιστορικός περίπατος στο Μπίστι 2024

Η φετινή ξενάγηση στο Μπίστι στο ενδιαφέρον πολλών επισκεπτών.

Πραγματοποιήθηκε και φέτος (12/08/2023) ο καθιερωμένος από το 2012 ιστορικός περίπατος στο Μπίστι με οδηγό την αειθαλή Ήρα Φραγκούλη, φιλόλογο, που παρέχει απλόχερα και παραστατικά τη γνώση της.

Σημείο συνάντησης και φέτος ο παλαιός διατηρητέος Φάρος του Μπιστιού, συνδεδεμένος με τη νεότερη ιστορία της ναυσιπλοΐας, ο οποίος και αποτέλεσε μέρος της ξενάγησης. Ο Φάρος επισκευάστηκε με τη φροντίδα της παρούσης Δημοτικής Αρχής και τοποθετήθηκε στη νέα του θέση, στη Σκάλα του Γαλάτη.

Η ιστορία του Μπιστιού, με τα αρχαιοελληνικά αλλά και τα μεταγενέστερα ερείπια και μνημεία, μάρτυρες του πολιτιστικού παρελθόντος και της ιστορίας της Ερμιόνης, προκαλούν και δημιουργούν κίνητρα για μελέτη της τοπικής κληρονομιάς και ιστορίας μας. Περισσότερα στοιχεία εδώ .

Ήρα για άλλη μια φορά σ’ ευχαριστούμε.

Για το Δ.Σ. του ΙΛΜΕ

Η Πρόεδρος

Τίνα Αντωνοπούλου

Συνέχεια ανάγνωσης →

Ιστορικός περίπατος στο Μπίστι 2023

Και φέτος η ξενάγηση στο αρχαίο Ποσείδιον

Πραγματοποιήθηκε και φέτος το Σάββατο 13 Αυγούστου 2022 ο καθιερωμένος πλέον από το 2012 ιστορικός περίπατος στο Μπίστι με οδηγό την φιλόλογο Ήρα Φραγκούλη – Βελλέ.

Τόπος συνάντησης αυτή τη χρονιά το παλαιό φανάρι (φάρος) του Μπιστιού, που τοποθετήθηκε με τη φροντίδα της δημοτικής Αρχής κοντά στη θρυλούμενη Σκάλα του Γαλάτη.

Η κα Ήρα θύμισε στους παρευρισκόμενους συμπερπατητές την τραγική ιστορία του Ιθακήσιου Φιλικού, Νικόλαου Γαλάτη, ο οποίος δολοφονήθηκε τον Ιανουάριο του 1819 στη βόρεια παραλία της Ερμιόνης, σύμφωνα με τη διήγηση του ιστορικού Ιωάννη Φιλήμονα και την προφορική παράδοση.

Σταθήκαμε στον πρώτο σταθμό, στο εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου, το οποίο είναι κτισμένο εντός του ενετικού τείχους. Έγινε ιστορική αναφορά για τους ενετοτουρκικούς πολέμους, όταν ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής κήρυξε τον πόλεμο κατά των Ενετών. Έτσι ο Κασίμ Πασάς του Μοριά ξεκίνησε να κατακτήσει και το κάστρο της Ερμιόνης και έκαψε τους πύργους της ενετικής οχύρωσής του. Επομένως από το 1540 και μετά ξεκινά η πρώτη τουρκική κυριαρχία στην Ερμιόνη.

Με πολύ ενδιαφέρον παρατηρήσαμε τη μαρμάρινη βάση σε μορφή βωμού, η οποία βρίσκεται σήμερα εντός του βυζαντινού τείχους της Ερμιόνης και χρονολογείται τον 2^ο ή 3^ο αι. μ.Χ. Στην επάνω πλευρά της βάσης υπάρχουν ίχνη δύο πελμάτων. Η επιγραφή της βάσης σε νεοελληνική απόδοση αναφέρει:

«Το σώμα που διαλύθηκε διά παντός και η ψυχή που πρόσφατα αναλήφθηκε στον Όλυμπο άφησε στους συγγενείς σφοδρή λαχτάρα. (Αυτός είναι) ο σπουδαίος ανδριάντας της γενναιότητας και της σύνεσης του Λουκίου, που ήταν κάποτε ιερεύς και αγωνοθέτης και ταυτόχρονα άρχων. Τον έστησε η αγαπημένη του γυναίκα με ψήφισμα βουλής.» Γεωργία Κατσαγάνη. «Έμμετρες επιγραφές της Αργολίδος». Έκδοση Πανεπιστημίου Αθηνών, Σαριπόλειο Ίδρυμα 2015.

Οι επιγραφές εντός του τείχους συνδέθηκαν με τη λατρεία της θεάς Δήμητρας, ναός της οποίας αποκαλύφθηκε κάτω από το ναό των Ταξιαρχών.

Επόμενη στάση στην πλατεία του Μπιστιού, όπου κείτονται τα ερείπια του δαπέδου του αρχαίου περίπτερου, δωρικού ναού, του αφιερωμένου στον Ποσειδώνα ή την Αθηνά.

Η ξενάγηση στη νότια πλευρά του Μπιστιού επικεντρώνεται στην ερμιονίτικη πορφύρα, την αλιεία της και τα αρχαία πορφυρεία. Η πληροφορία του Πλουτάρχου για την ύπαρξη ερμιονίτικης προρφύρας στα Σούσα, την περσική πρωτεύουσα, όταν ο Μέγας Αλέξανδρος την κατέκτησε είναι πραγματικά άξια θαυμασμού.

Ο μύλος των Μητσαίων, οι 13 αρχαίες στέρνες με το κυκλικό στόμιο, οι λαξευμένες πάνω στα βράχια, το αρχαίο μνήμα και η σπηλιά της Βιτόριζας, λεκτική παραφθορά ίσως της αρχαίας μυθικής θεότητας με την ονομασία «Βριτόμαρτις», αποτέλεσαν ιδιαίτερα στοιχεία της ξενάγησης.

Για άλλη μια φορά «Ήρα σ’ ευχαριστούμε».

Τίνα Αντωνοπούλου

Ιστορικός περίπατος στο Μπίστι στις 13/8/2022

ΙΛΜΕ. Ιστορικός περίπατος στο Μπίστι

Για άλλη μια φορά η κα Ήρα Φραγκούλη Βελλέ πραγματοποίησε μια ενδιαφέρουσα ξενάγηση στο Μπίστι την Κυριακή 01/08/2021.

Αυτή τη φορά ξεναγήθηκαν μέλη του Ορειβατικού Αθλητικού Ομίλου Νίκαιας με την επωνυμία «Φυσιολάτρης».

Κάτω από τον καυτό μεσημεριανό ήλιο η κα Ήρα ξεδίπλωσε την ιστορία του Μπιστιού. Έδωσε πληροφορίες για το αρχαίο τείχος αλλά και το ενετικό εγκάρσιο τείχος με τους τέσσερις πύργους. Οι ενεπίγραφες βάσεις αφιερωμάτων με τους έμμετρους στίχους έδωσαν την αφορμή να ξετυλιχθεί η ιστορία της Ερμιόνης. Αναδύθηκαν ενδιαφέρουσες εικόνες από τις τελετουργικές θυσίες των αγελάδων που γίνονταν στο ναό της θεάς Δήμητρας. Παράλληλα έγινε αναφορά με αφορμή τις επιγραφές στους ισχύοντες πολιτικούς θεσμούς της αρχαιότητας και τους αγώνες που λάμβαναν χώρα στην Ερμιόνη προκειμένου να τιμηθούν πανελλήνιες θεότητες.

Ο ναός της πλατείας του Μπιστιού, αφιερωμένος στον Ποσειδώνα ή την Αθηνά, οι πορφύρες, ο μύλος, η σπηλιά της Βιτόριζας αλλά και η ιστορία της δολοφονίας του Γαλάτη στο Μπίστι υπήρξαν σημεία αναφοράς της εξαιρετικής ξενάγησης.

Το ΙΛΜΕ ευχαριστεί την κα Ήρα Φραγκούλη Βελλέ για την άοκνη και συνεχή προσφορά της στο ΙΛΜΕ και στην τοπική ιστορία.

Τίνα Αντωνοπούλου

Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΙΛΜΕ

Σημείωση: Το Μουσείο εκτός από τις προγραμματισμένες ημέρες λειτουργίας του (Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, από 19:00 έως 21:00) ανοίγει εκτάκτως κατόπιν συνεννόησης προκειμένου να εξυπηρετήσει ομάδες επισκεπτών, συλλόγους, σχολεία κλπ. Πληροφορίες επικοινωνίας στην ιστοσελίδα του (Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ερμιόνης).