Το Βουλευτικό οίκημα της Ερμιόνης

Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση 1827 και το κτήριο στο οποίο στεγάζεται το Ι.Λ.Μ.Ε.

Το Ι.Λ.Μ.Ε., σωματείο με μέλη Ερμιονίτες και φίλους της Ερμιόνης, στεγάζεται στην αναπαλαιωμένη ιστορική οικία «Βουλευτικό» όπου έγινε μέρος της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης του 1827. «Στην προμήκη αυτή αίθουσα», την οποία αναφέρει ο Νικόλαος Δραγούμης στις «Ιστορικές αναμνήσεις του» συνήλθαν οι πληρεξούσιοι των Ελλήνων το 1827.

Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση είχε ξεκινήσει τον Απρίλιο του 1826 στην Επίδαυρο και διεκόπη με την αναγγελία της πτώσης του Μεσολογγίου (11/4/1826) μέσα σε κλίμα βαριάς δυσθυμίας και απογοήτευσης. Ανατέθηκε όμως σε δεκατριμελή επιτροπή, η οποία ονομάσθηκε «Επιτροπή της Συνελεύσεως» με Πρόεδρο τον Πανούτσο Νοταρά, να μεριμνήσει για τη συνέχιση της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης. Η Επιτροπή αυτή συγκάλεσε αρχικά τους πληρεξουσίους των Ελλήνων στον Πόρο για συνέχιση της διακοπείσης Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου. Τελικά η σύγκληση δεν επετεύχθη λόγω διχασμού και εσωτερικών ερίδων των Ελλήνων εκείνη την περίοδο. Στη συνέχεια η Επιτροπή συγκάλεσε τους πληρεξουσίους στην Αίγινα. Όμως στην πρόσκληση αυτή ανταποκρίθηκε η μειοψηφία των πληρεξουσίων μαζί με την «Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος» υπό τον Ανδρέα Ζαΐμη. Η Εθνοσυνέλευση αυτή δεν συγκροτήθηκε ως Σώμα ούτε κρατήθηκαν πρακτικά.

Το Νοέμβριο του έτους 1826 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έρχεται στην Ερμιόνη και διαμένει στην οικία του Ερμιονίτη καπετάν Γιάννη Μήτσα. Ο γέρος του Μοριά επιλέγει την Ερμιόνη ως καταλληλότερο τόπο για σύγκληση Εθνοσυνέλευσης και αρχίζει από εδώ να προσκαλεί και να πιέζει τους πληρεξούσιους να συγκεντρωθούν στην Ερμιόνη. Στο κάλεσμά του ανταποκρίνονται 147 πληρεξούσιοι ήτοι τα 2/3 των πληρεξουσίων των Ελλήνων ενώ οι αντιπολιτευόμενοι τον Κολοκοτρώνη μαζί με την «Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος» είχαν συγκεντρωθεί στην Αίγινα. Ο ανταγωνισμός δίχασε για άλλη μια φορά τους αγωνιστές.

Οι πληρεξούσιοι πραγματοποίησαν 10 προκαταρκτικές συνεδριάσεις στο «Βουλευτικό» της Ερμιόνης, πρώην οικία Οικονόμου, από 18 Ιανουαρίου 1827 έως 10 Φεβρουαρίου 1827. Στις 11 Φεβρουαρίου 1827 οι πληρεξούσιοι συγκεντρώθηκαν στον παρακείμενο της οικίας Ιερό Ναό των Ταξιαρχών, ορκίσθηκαν και στη συνέχεια ξεκίνησαν τις τακτικές συνεδριάσεις της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης, που ήταν συνολικά 17, οι οποίες ολοκληρώθηκαν στις 17 Μαρτίου 1827.

Πρόεδρος των συνεδριάσεων ορίστηκε ο Γεώργιος Σισίνης, γιατρός, σεβάσμιος πρόκριτος της Γαστούνης. Γραμματέας ο Νικόλαος Σπηλιάδης, λόγιος. Βοηθός γραμματέα ο 18χρονος τότε Νικόλαος Δραγούμης, του οποίου το έργο «Ιστορικαί Αναμνήσεις», που συνέγραψε αργότερα αποτελεί σημαντική ιστορική πηγή για τον τρόπο που διεξήγοντο οι συνεδριάσεις. Αρχηγός της φρουράς ορίστηκε, ο πιστός σύντροφος του Κολοκοτρώνη, Νικηταράς και μαζί του ως φρουρά σώμα Ερμιονιτών με επικεφαλής τους Γιάννη και Σταμάτη Μήτσα.

Το έργο της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Ερμιόνη:

α. Όρισε με σαφήνεια ως πολίτευμα της χώρας το Κοινοβουλευτικό. Πάνω σ’ αυτή τη βάση θα συνταχθεί το Σύνταγμα της Τροιζήνας.

β. Εμφανίζεται ως επίσημη Κυβέρνηση και αλληλογραφεί με τον Άγγλο πρεσβευτή Κάνιγγ στην Κωνσταντινούπολη για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων προς σύναψη ειρήνης με την Τουρκία, οι οποίες είχαν διακοπεί λόγω διαφωνιών.

γ. Παρείχε στρατιωτική  και υλική ενίσχυση στον αγωνιζόμενο οπλαρχηγού Γεώργιο Καραϊσκάκη στον Πειραιά.

δ. Δικαίωσε τον Δημήτριο Υψηλάντη αφού ακύρωσε το άδικο ψήφισμα της Επιδαύρου με το οποίο του είχαν αφαιρεθεί τα δικαιώματα του Έλληνα πολίτη.

ε. Πέτυχε την κάθοδο του λόρδου Κόχραν ως αρχιναυάρχου και του στρατηγού Τζωρτζ ως αρχιστρατήγου στη διοίκηση του Στόλου και του Στρατού αντιστοίχως. Μ’ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίστηκε η ενότητα στη Διοίκηση του Στόλου και του Στρατού.

στ. Εκδήλωσε την εθνική ανάγκη για την εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτου κυβερνήτου της Ελλάδας.

Τα αναφερόμενα στις παραγράφους (ε) και (στ) εισηγήθηκαν από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στην περίφημη αναφορά του την οποία κατέθεσε στην Εθνοσυνέλευση στις 16 Μαρτίου 1827 στην Ερμιόνη.

Οι συνεδριάσεις της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στο «Βουλευτικό» της Ερμιόνης σταμάτησαν στις 17 Μαρτίου 1827. Και αυτό διότι μετά από σχετικές ζυμώσεις και προσεγγίσεις με τη «Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος» και τη μειοψηφία των ευρισκομένων στην Αίγινα διαφωνούντων πληρεξουσίων αποφασίσθηκε να ορισθεί η Τροιζήνα ως νέος τόπος συνέλευσης, αποδεκτός και από τις δύο πλευρές.

Ήταν αξιοθαύμαστη η πατριωτική απόφαση των πλειοψηφούντων πληρεξουσίων στην Ερμιόνη να συνεχισθούν οι εργασίες της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης στην Τροιζήνα με στόχο την εθνική συμφιλίωση, τη συναδέλφωση, τη συναίνεση, το γενικό συμφέρον και την ενότητα των Ελλήνων, που είχε διαρραγεί στις  δύο αντίπαλες  ομάδες  και η κατάσταση ήταν έκρυθμη την περίοδο εκείνη.

Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση συνέχισε τις εργασίες της στις 19 Μαρτίου 1827 στην Τροιζήνα με το ίδιο Προεδρείο ξεκινώντας με την ΙΗ΄ (18η) Συνεδρίαση αναγνωρίζοντας επίσημα τις 17 συνεδριάσεις της Ερμιόνης. Έτσι η Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας αποτελεί συνέχεια της εν Ερμιόνη Εθνοσυνέλευσης.